خانواده
سازهای کلاویه ای
توضیحات
پیانو از اوائل قرن هجدهم جایگاه اصلی را در آهنگسازی چه در موسیقی حرفهای و چه در موسیقی غیر حرفهای و تفننی در اختیار داشته است. علاوه بر ظرفیتهای منحصر به فرد این ساز کلاویه دار، مانند قدرت ایجاد ده صدای همزمان به وسیله ده انگشت و در نتیجه توانایی نواختن بیشتر آثار رپرتوار موسیقی کلاسیک غربی، قدرت پیانو در اجرای نتها با دینامیکهای مختلف به واسطه نیروی وارده بر کلاویهها، که منجر به کرشندو و دکرشندو و رعایت الگوی طبیعی دینامیک جمله موسیقی میشود، برتری عظیمی به پیانو در مقایسه با سازهای پیش از خود نظیر هارپسیکورد اعطا کرده است. همچنین قابلیتهای دیگر پیانو از قبیل اجرای نتهای مداوم پس از جدا شدن انگشت از کلاویه به وسیلهی پدال، و نواختن بسیار بلندتر از آنچه در هارپسیکورد ممکن بود، مزیت پیانو را بیش از پیش روشن میسازد.
نام امروزهی پیانو خلاصه شده “پیانو فورته” است، نامی که در اوایل قرن هجدهم به دلیل توانایی در نواختن نتها از پیانیسیمو تا فورتیسیمو به آن داده بودند. امروزه پیانو به دو شکل مختلف ساخته میشود. “پیانوی بزرگ” متشکل از سه پایه و بر روی آن جعبهی طنینی ساز که تقریبا سه گوش است و یک ضلع آن به ردیف شستیها اختصاص یافته و دو ضلع دیگر، منحنی دار از دو جانب ادامه یافته و به یکدیگر متصل میشوند. در این پیانوها، چکشها از زیر سیمها به آنها کوبیده میشوند. نوع دوم نام آن “پیانینو” یا پیانوی کوچک است و به پیانوی دیواری نیز موسوم است. در این نوع پیانو سیمها عمودی قرار دارند و چکشها از جلو به سیمها برخورد میکند. پیانو پس از ارگ بادی، بیشترین وسعت صدا و تنوع تمبر صوتی را داراست. وسعت صدای پیانو کمی بیش از هفت اکتاو است. ویژگیهای پیانو باعث شده که بعنوان ساز سلو، ساز آکومپانیمان و ساز شرکت کننده در ارکسترهای مجلسی بتواند نقش ایفا کند.
آهنگسازان
تاریخ رپرتوار ساز پیانو در واقع پیش از اختراع آن توسط یوهان سباستین باخ شروع شده است. از آهنگسازان دیگری که برای پیانو آثاری خلق کردهاند میتوان به اسکارلاتی، کلمنتی، موتسارت، بتهوون، کارل چرنی، فرانتس شوبرت، مندلسون، روبرت شومان، شوپن و لیست اشاره کرد.
نوازندگان
از تاثیر گذارترین نوازندگان این ساز میتوان به لودویک وان بتهوون، فردریک شوپن، فرانتس لیست، آنتون روبنشتاین، سرگئی راخمانیف، ژوزف هافمن، ولادیمیر هوروویتز، آلفرد برندل اشاره کرد.
بخشهای مختلف پیانو
نمومنه صوتی
نام اثر: کنسرتو شماره 1 در می مینور
آهنگساز: شوپن
نام اثر: سونات مهتاب
آهنگساز: بتهون